Yatak yarası, vücudun çeşitli bölgelerinde ortaya çıkan ve iyileşmesi süreç alan ya da iyileşemeyen doku bozulmalarına verilen isimdir. Yatağa ya da tekerlekli sandalyeye bağımlı kişilerde, vücut ağırlığı sebebiyle bir basınç oluşur ve bu durumda yumuşak doku zedelenmesi olur. Bu baskı sonucunda ortaya bir hasar çıkar ve tıptaki ismiyle dekübitüs veya dekübit ülseri oluşur.
Dekübit ülseri en sık;
- Kalça,
- Sırt
- Ayak bilekleri,
- Popo
Kısımlarında görülür.
- Yaşlılarda,
- Hareketliliği azaltmış,
- Yardım almadan vücudun parçalarını hareket ettiremeyen,
- Yatalak ve tekerlekli sandalye uzun süre geçiren
Kişilerde daha yaygındır.
Yatak yarası neden olur?
Temel nedenlerini, cildin nemli kalması, zayıf kan dolaşımı ve yetersiz beslenme ve uzun süreli basınç gibi faktörlerle sıralayabiliriz. Vücudun belirli bir şekilde uzun süre yatması cildin bozulmasına sebep olabilir. Aşırı nemin yanına ek olarak, hijyen konusunda yeteri kadar dikkatli olunmaması idrar, dışkı gibi cilde tahriş edici faktörler yatak yarası oluşmasına neden olabilir. Yatağa bağımlı bir kişinin altında kalan çarşafta sürtünmeden dolayı cilde zarar verir ve yatak yarası oluşmasına katkıda bulunabilir.
Yaranın, yatak yarası olup olmadığına ve yaranın ne kadar kötü boyutta olduğuna karar vermek için öncelikle bir doktorun yaraya bakması ve yaranın evresini belirlemesi gerekmektedir. Ardından en iyi tedavi yöntemine karar verilmesi ve uygulanması gerekmektedir.
Doktor bazı sorular sorarak süreci tanımlamak ve teşhis koymak isteyecektir. Bu sorulardan bazıları;
- İlk olarak ne zaman yatak yaraları görülmeye başladı?
- Ağrı var mıdır? Var ise ağrının derecesi nedir?
- Daha önce benzer yatak yaraları ile karşılaştınız mı?
- Pozisyon değişikliği ne sıklıkla yapıyorsunuz?
Yatak Yarası Tedavisi
Yatak yarası tedavisi için ciltteki baskıyı azaltmak, ağrının kontrolünü sağlamak, yeterli beslenme ve enfeksiyonu önlemek yardımcı olacaktır.
Yatak yarasında baskıyı azaltmak
Yatak yarası durumu yaşanmasında ilk adım yaraya neden olan yerdeki baskıyı ve sürtünmeyi azaltmaktır. Bu durum ise, yeniden konumlandırma ve destek yüzeyler kullanarak daha sağlıklı bir şekilde yapılabilir.
Yeniden konumlandırma
Hastanın sık sık pozisyonunu değiştirin, tekerlekli sandalye kullanılması durumunda her 15 dakikada bir yükü değiştirmeye ve saatte bir pozisyon değişikliği yapmaya çalışın. Hasta yatalak durumda ise 2 saatte bir pozisyon değişikliği yapmalısınız.
Destek Yüzeyler Kullanma
Özel bir minder ve yastık, özel bir yatak ile daha rahat oturmasına, uzanmasına yardımcı olarak cildi koruyabilirsiniz.
Bu iki temel yapılacaklara ek olarak eklenebilecek bazı tavsiyeler daha var;
- İlaçlar,
- Özel pansuman, yara bakımı, kremler,
- Protein yönünden zengin bir diyet,
- Cerrahi
Tüm bu tanı, teşhis ve tedavi süreçleri, yatan hastanın yarasına bağlı olarak değişir ve iyileşme sürecinin uzunluğu değişir. Erken tanı her hastalıkta olduğu gibi burada çok önemliile beraber teşhis edilir ve tedavi erkenden başlar.
Blog İyileş size ve sevdiklerinize sağlık dolu günler diler!
📌Unutmadan;
💬Soru, öneri ve görüşlerinizi bize dilediğiniz zaman iletebilirsiniz.
🧡İhtiyacın olduğunda anda, İYİLEŞ yanında!
